Ονόματα. 14 ιστορίες

H ιδέα της συλλογής είναι εξαιρετικά ερεθιστική: η κατασκευή ιστοριών σχετικά με γνωστά ή διάσημα ονόματα, όχι φυσικά ως σύντομα ψευδοβιογραφικά διηγήματα αλλά ως άλλες ματιές ή αντανακλάσεις των επιλεγμένων προσωπικοτήτων στο σύμπαν των «απλών» ανθρώπων. Τέτοιες λοξές ματιές (λοξότατες μερικές φορές) έριξαν οι περισσότεροι συμμετέχοντες. Μεταξύ των εκλεγμένων πορτρέτων βλέπω πως υπάρχουν δυο μουσικοί (ο Τζόνι Κας από τον Χρήστο Αστερίου, η Έιμι Γουάινχάουζ από την Εύη Λαμπροπούλου), τρεις λογοτέχνες (Κώστας Καρυωτάκης - Έλενα Μαρούτσου, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Λένα Κιτσοπούλου, Άρθουρ Κόναν Ντόιλ - Ντορίνα Παπαλιού), δυο φιλόσοφοι (Σιμόν ντε Μποβουάρ - Άντζελα Δημητρακάκη, Κορνήλιος Καστοριάδης - Πάνος Τσίρος), τρεις πολιτικοί (Τζον Κένεντι - Κώστας Κατσουλάρης, Λεονίντ Μπρέζνιεφ - Χρήστος Χρυσόπουλος, Ανδρέας Παπανδρέου - Νίκο Βλαντής), δυο ηθοποιοί (Τζουντ Λο - Αντώνης Γεωργίου, Κιμ Μπάσιντζερ - Γαλάτεια Ριζιώτη), μια δημοσιογράφος (Ελένη Βλάχου - Βίβιαν Ευθυμοπούλου) κι ο Ιησούς Χριστός από τον Δημήτρη Σωτάκη.

Θα σταθώ στα τρία που απόλαυσα περισσότερο και με προσκάλεσαν σε δεύτερη ανάγνωση. Ένας λάτρης του Τζόνι Κας σκοτώνει για να προστατέψει την αγαπημένη του, κάνοντας πραγματικότητα τους στίχους because you’re mine/I walk the line και ως φυλακισμένος περιμένει ως κορυφαία στιγμή της ζωής του την θρυλική συναυλία της 13 Ιανουαρίου 1968 στη Folsom Prison, για να δώσει ένα κομμάτι στον Τζόνι και να νοιώσει «έτοιμος». Υπάρχουν, φίλε, κάποιες στιγμές στη ζωή που σφραγίζονται στο μυαλό σου, σημαντικές στιγμές. Ο ήχος της μπερέτας…Η φωνή του Τζόνι εκείνο τον Ιανουάριο του ’68…Αυτές είναι σίγουρα οι δικές μου…

Οι Δανεικοί Αυτόχειρες της Μαρούτσου αποτελούν φαινομενικά ένα τρίγωνο υφέρποντων ερωτισμών υπό το ζόφος της καρυωτακικής ποίησης: μια καθηγήτρια που μεταδίδει την πλήρη της βίωση της ποίησης, ένας καθηγητής που ταράζεται και ζαλίζεται όταν διαβάζει λογοτεχνία, πιθανώς επειδή έχει εκπαιδευτεί να μπαίνει στη θέση των άλλων κι ένας μαθητής που μυείται στα χάη και τα αντιχάη του ποιητή. Αν κάποιος αλλάξει το όνομά του σε Κώστας Καρυωτάκης, η ποθούμενη θα γίνει η Πολυδούρη του; Μπορείς να αλλάξεις με τον τρόπο αυτό την ίδια την μυθολογία και την ιστορία; Το παν είναι να μη βουλιάξεις; Γι’ αυτό η ευτυχία είναι θέμα ύψους;

Τέλος, στο κείμενο του Χρυσόπουλου φωτίζεται ένα ελάχιστο πλην αντιπροσωπευτικό κομμάτι σοβιετικής ιστορίας, όπου αναπότρεπτα διασταυρώνονται οι δρόμοι ενός απλού εργάτη του Μεταλλουργικού Ινστιτούτου, ενός μικρού κοριτσιού και του πάντα σιωπηλού Μπρέζνιεφ, με φόντο την οικοδόμηση μιας πόλης στο πουθενά. Οι συνεχείς μεταβολές των τρόπων γραφής και η ενσωμάτωση ιστορικών στοιχείων και μαυρόασπρων φωτογραφιών αποτελούν μια εξαιρετικά μοντέρνα λογοτεχνική πρόταση.

Όχι τυχαία οι τρεις αυτοί συγγραφείς βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πλέον ενδιαφέρουσας εγχώριας λογοτεχνίας. Το πρότζεκτ μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον, με αλλεπάλληλες προσκλήσεις και άλλων λογοτεχνών. Αναρωτιέμαι ποια πρόσωπα θα με έλκυαν για να αποδομήσω από μια παρόμοια θέση!

Εκδόσεις Κέδρος, 2008, σελ. 323.

Πρώτη δημοσίευση: http://www.mic.gr/books.asp?id=17799. Εικονιζόμενος, ο τροβαδούρος των φυλακών.